Rusya ile Ukrayna arasında savaş tüm hızıyla devam ederken, Güney Kafkaslar’da önceki gece Ermenistan’ın provokasyonları yüzünden Azerbaycan ile yeni bir büyük savaşın eşiğinden dönüldü. Rusya’nın dün sabah saatlerinde devreye girmesiyle Azerbaycan-Ermenistan sınır bölgesinde silahların susması sağlandı. İki yıldan bu yana en büyük ateşkes ihlalinde ağır silahların kullanıldığı gece çatışmalarında en az 49 Ermeni askerinin öldüğü bildirildi.
GECE SALDIRDILAR
İki yıl önce 44 gün süren İkinci Karabağ Savaşı’nı kaybeden Ermenistan, önceki gece rövanş alma düşüncesiyle Azerbaycan topraklarına girdi. Azerbaycan Savunma Bakanlığı açıklamasına göre gece karanlığından istifade eden Ermeni kuvvetleri, Daşkent, Kelbecer ve Laçin bölgelerine sınırı girerek araziye mayın döşemeye başladı. Ardından Azerbaycan mevzilerine top ateşi açıldı. Kısa sürede alarm konumuna geçirilen Azerbaycan ordusu saldırganlara karşılık verdi. Zırhlı birlikler, topçu bataryaları ve havadan silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) kullanıldığı karşı operasyonda Ermeni birlikleri geri püskürtüldüğü gibi Ermenistan sınır bölgesinde bulunan karargâhları da imha edildi. Azerbaycan Savunma Bakanlığı, 42’si askeri personel, 8’i sınır muhafızı olmak üzere 50 askerin hayatını kaybettiğini açıkladı.
RUSYA’DAN YARDIM İSTEDİ
Dün sabaha karşı Ermenistan Güvenlik Konseyi, Başbakan Nikol Paşinyan liderliğinde acil toplanarak Azerbaycan’ın Ermenistan’a yeniden savaş ilan etmiş gibi göstermeye çalıştı. Ermenistan yönetimi Rusya ve eski Sovyet cumhuriyetlerinin kurduğu Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’ne de (KGAÖ) resmen başvuru yaparak, Ermenistan’ın savunulması için takviye kuvvet gönderilmesini talep etti. Başbakan Paşinyan, Azerbaycan ile Ermenistan arasında neredeyse tüm sınır hattında gece meydana gelen çatışmalarda ilk belirlemelere göre 49 Ermeni askerinin öldüğünü de bildirdi.
MOSKOVA DEVREYE GİRDİ
Güney Kafkaslar bölgesinde tırmanan gerilim, ilerleyen saatlerde Rusya’yı da harekete geçirdi. Dün sabah 08.00 sularında Rusya Dışişleri Bakanlığı, Erivan ve Bakü ile temasa geçerek çatışmaların koşulsuz şartsız durdurulmasını istedi. Böylece Moskova’nın girişimiyle saat 09.00 sularında taraflar arasında ateşkes ilan edildi.
GERİLİM NASIL ALEVLENDİ
– Azerbaycan-Ermenistan-Rusya liderleri İlham Aliyev, Nikol Paşinyan ve Vladimir Putin tarafından 10 Kasım 2020 tarihinde imzalanan ve 44 gün devam eden savaşı sona erdiren Moskova Anlaşması’ndan sonra iki yıl boyunca irili ufaklı ateşkes ihlalleri daha önce de yaşanmıştı.
– Son olarak 25 Ağustos tarihinde üçlü anlaşma gereği Laçin şehrinin Rus barış gücü gözetiminde Azerbaycan’a devredildiği gün Ermeni milisleri, Azerbaycan askerlerine Laçin koridoru bölgesinde ateş açmış, üç askerin yaralanmasına yol açmıştı.
– Önceki gece meydana gelen ve yeni bir topyekûn savaşı anımsatan çatışmaların belirgin bir başka özelliği daha var: Son iki yıldır sınır bölgesinde irili ufaklı saldırıları genelde Dağlık Karabağ bölgesinde kalan Ermeni milisleri düzenliyordu. Önceki geceki çatışmaları ise doğrudan Ermenistan ordusu başlatmış oldu. Bu, kapsamlı provokasyonun Ermenistan yönetimi ve Başbakan Paşinyan ile genelkurmayın bilgisi dahilinde yapıldığı anlamına geliyor.
– Böylece son dönemde Ermenistan içinde aşırı milliyetçi gruplarla diasporayı temsil eden Taşnak partisi baskısına maruz kalan Paşinyan, önceki gece barışçıl çizgiden geri adım atmış oldu.
– Ermenistan’da havanın değişmesi 32 yıl boyunca Ermenistan ile Karabağ arasında kara bağlantısını sağlayan Laçin koridorunun devredilmesiyle Azerbaycan’ın Nahçıvan ile bağlantıyı sağlayacak Zengezur koridorunun açılması için yapılan baskının da rol oynadığı üzerinde duruluyor. Kapsamlı çatışmaların ardından Azerbaycan’dan Nahçıvan’a kara koridoru açılması meselesi Ermenistan tarafından rafa kaldırılabilir.