Döviz kurlarını kontrol altına alamayan Merkez Bankası, faturayı diğer kesimlerin yanısıra ihracatçılara da kesti. Banka, İhracat Ve Döviz Kazandırıcı Hizmetler Reeskont Kredisi Uygulama Talimatı’nı güncelledi. Yeni uygulamayla reeskont kredisi kullanmak için daha önce döviz gelirinin yüzde 40’ını Merkez Bankası’na satma zorunluluğu olan ihracatçılar, buna ek olarak döviz gelirinin yüzde 30’unu da bankalara satacak. Aynı zamanda satışı izleyen bir aylık dönemde de döviz almamayı taahhüt edecek. TL reeskont kredilerinde azami vade 360 gün, savunma sanayisi için azami vade ise 720 gün olacak.
Kararı, Dünya gazetesinden Merve Yiğitcan’a değerlendiren ihracatçılar, döviz girdisi yüksek olan sektörlerin reeskont kredisi kullanımının güçleşeceğine işaret ettiler. Uygulamanın ihracatı yavaşlatma riski taşıdığını belirten sektör temsilcileri, uzun vadede ise pazar kaybına kadar çok sayıda sorunun ortaya çıkabileceğini ifade ediyor.
İKMİB BAŞKANI PELİSTER: EKSTRA GİDER OLUŞTURUYOR
İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adil Pelister, kimya sektörünün ithalata bağımlılık oranın yüksek olduğuna işaret ederek, sektör olarak döviz kullanmak zorunda olduklarını vurguladı. Merkez Bankası’na yüzde 40 döviz bozdurma zorunluluğu dolayısıyla zaten şirketlerin bir kambiyo gideri oluştuğuna dikkat çeken Pelister “Ayrıca dövizin yüzde 40’ını bozdurulup sonrasında ihtiyaç olduğunda döviz satın alındığında arada bir fark oluşuyor. Bu şirketin ekstra bir gideri oluyor. İkincisi de alım satım arasındaki fark. Bu durum da ayrı bir gider oluşturuyor. TL reeskont kredisi için de yüzde 30 bankaya döviz bozdurma zorunluluğu ihracatçılarımızı finansman yönetimi açısından sıkıntılı bir duruma getirecektir. Türkiye ihracatı, hammadde ve yarı mamul bakımından ithalata dayalı olduğu için bu durum çok sıkıntı yaratabilir. Hammadde ödemeleri için tekrar döviz alındığında oran yüzde 70 olur ise yüzde 3’e varan kaybımız olabilecektir. Aksi takdirde kâr marjı kurtarmadığı durumlarda bunu da fiyata yansıtmak, belki pazar kaybetmek durumunda kalacağız” değerlendirmesinde bulundu.
EROĞLU: HAMMADDE AĞIRLIĞI İTHAL OLAN SEKTÖRLERE KREDİ ZORLAŞTI
TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayii Meclis Başkanı Yavuz Eroğlu ise “Hammadde ağırlığı ithal olan sektörlerin bu ihracat destekli krediden faydalanması şu anki koşullarda güçleşiyor. Merkez Bankası’nın bu enstrümanın alanını daralttığını görüyoruz. Bizler ihracatçı olarak ihracata verilen desteğin daraltılmasından memnun olmadık. Daha da genişletilmesinin ülke ihracatı açısından daha faydalı olacağı kanaatindeyiz” dedi.
TOBB Demir ve Demir Dışı Metaller Sanayi Meclis Başkanı Veysel Yayan kararı, “Türkiye’nin içinde bulunduğu şartlarda birtakım dengeleri oluşturmak için atılması gereken adımlar kapsamında” değerlendirirken, kalıcı olmaması gerektiğinin altını çizdi. İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, reeskont kredisinde vadenin uzamasını olumlu bir gelişme olarak değerlendirirken diğer kısımlar ile ilgili eleştiride bulundu.
FAYAT: DÖVİZİN FİTİLİNİ ATEŞLEYEBİLİR
TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat, ihracatçılar için en uygun ve en çok talep edilen kredinin reeskont kredisi olduğunu, bu kredinin de yaklaşık 2 haftadır kullandırılmadığına dikkat çekerek, “Nedenini bilmiyorduk. Belki de bunun hazırlığı yapıldığı için verilmiyordu. Bu büyük sıkıntı. (30 gün döviz satın almama taahhüdü) İhtiyacı olan ihracatçı dövizi muhakkak bulacak. Bankadan bulamazsa serbest piyasadan bulacak. Belki de bu dövizi karaborsadan alması gerekecek. İşte bu durum da dövizin fitilini ateşleyebilir” uyarısında bulundu.
Reeskont kredisi nedir?
Reeskont kredisi, ihracatçılara ve döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmalara Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kaynağından kullandırılan uygun maliyetli, ihracat taahhütlü kredi işlemleridir. Kredilerin vadesinde geri ödemesi döviz üzerinden gerçekleştiği için Merkez Bankası’nın döviz rezervlerine katkı sağlanmaktadır.