Oğuzhan Osman ALIM – Rüstem PEHLİVANLAR / Herkes Duysun – BURSA (İGFA) – 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas’ın İsrail’e yönelik taarruzlarına, işgal kuvvetlerinin orantısız güç kullanımıyla karşılık vermesi sonucunda başlayan savaş, iki ayı aşkın bir müddettir devam ediyor.
Bu süreçte Filistin tarafında başta bayan ve çocuklar olmak üzere binlerce sivil, İsrail güçleri tarafından katledildi. Pekala önümüzdeki günlerde bu katliamı durdurmaya yönelik adımlar atılacak mı? Hamas ve İsrail ortasında yeni bir insani orta sağlanacak mı? Kalıcı bir ateşkes mümkün mü?
Orta Doğu Uzmanı Ahmet Faruk Asa, devam eden Hamas-İsrail savaşına yönelik Herkes Duysun’a açıklamalarda bulundu. Asa, birçok Müslüman ülkenin Gazze’deki durumdan yeteri kadar rahatsız olmadığını tabir ederken, savaşın İsrail açısından daha fazla sürdürülebilir olmadığını belirtti ve yeni bir ateşkesin yaklaştığının altını çizdi.
“SAVAŞ İSRAİL AÇISINDAN SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL”
Asa yaptığı değerlendirmede, ilerleyen günlerde yeni bir ateşkes yahut duraksama sağlanmasının beklenen olduğunu belirterek, “İsrail için bu cins savaşlar uzun vakit sürdürülebilir değil. İsrail’in askerî ve insani kapasitesi bu tıp savaşlar için kâfi değil. İsrail, Gazze hududundaki kendi askerî kuvvetinde önemli kayıplar yaşadı. Bu kayıplar ve Hamas’ın elindeki esirlerden ötürü üzerinde önemli bir baskı oluştu. Hamas direnişinin de diplomatik adımları yürütmüş olması, kısa bir vakit içinde yeni bir insani duraksamanın olacağını bize gösteriyor. Beklenen bu duraksama Gazze’deki savaşın tam manasıyla bitmesi manasına gelmeyecek. Kuvvetle beklenen temposu azalsa da bir mühlet daha savaşın Gazze içerisinde devam ettiğini göreceğiz.” tabirlerini kullandı.
“İRAN VE SUUDİ ARABİSTAN GAZZE’DEKİ DURUMDAN RAHATSIZ DEĞİL”
Husilerin, savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden itibaren Kızıldeniz’de İsrail’e gerçek hareket halinde olan gemilere yönelik akınları hakkında da değerlendirmelerde bulunan Orta Doğu Uzmanı Ahmet Faruk Asa, “Husilerin Yemen’deki durumunu İran’ın dış siyasetlerinden bağımsız olarak düşünmemek gerekir. İran’ın proxy güç olarak bölgede direniş ekseni diye isimlendirdiği ya da direkt temaslı olduğu küme ve kümeler var. Husiler de bunlardan biri. Aslında İran-Suudi Arabistan savaşının iz düşümünü görüyoruz Yemen’de. Burada Husilerin aldığı ya da alacağı aksiyonlardan fazla sürecin akıbetinde temel olarak Suudi Arabistan-ABD-İran ortasındaki güç gayreti belirleyici olacak.” dedi.
7 Ekim 2023 tarihinden itibaren İran’ın bu savaşa çok fazla müdahil olmak istemediğini belirten Asa, “İran, savaşa tam manasıyla müdahil olmaktan fazla hafif tempoda, daha hafif çatışmalarla sürecin devamlılığını dilek ediyor.” biçiminde konuştu.
Asa ayrıyeten, Gazze’deki tabloya ve Gazze konusundaki tutumuna bakıldığında Suudi Arabistan’ın Gazze’deki savaşın devam etmesinden rahatsız gözükmediğini tabir etti ve Hamas’ın 7 Ekim’de başlattığı direnişin, bir bakıma Müslüman ülkelerin İsrail’le olağanlaşmaya başlaması sebebiyle ortaya çıkan bir direniş olduğunu kaydetti.
“İSLAM DÜNYASININ HALİ 7 EKİM’İN BİR SONUCU DEĞİL SEBEBİDİR”
Savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana İslam dünyasının beklenen yansıyı göstermemesi konusunda da konuşan Orta Doğu Uzmanı Ahmet Faruk Asa, “İslam dünyasının hali 7 Ekim’in sonucu değil sebebiydi. Savaşın bu kadar derinleşmesinin sebebi de İslam dünyasının kendi içinde yaşadığı durum. Bu yalnızca bu günün özelinde değil. İsrail’in o bölgede kurulduğu günden bu yana hatta kurulmasından öncesine de dayanacak biçimde, İslam dünyasının kendi içinde güç uğraşları var. İlerleyen yıllarda bu güç uğraşları mezhep savaşlarına dönüştü ve bu durum ayrışmalar ile ekonomik zayıflıkları ortaya çıkararak İslam dünyasını bölgede İsrail’e sesini çıkaramaz duruma getirdi. Münasebetiyle bu tablo bizlere bütünlük arz eden bir İslam dünyası portresi sunmadığı için İslam dünyası bu noktada zayıf kalıyor. Natürel bunu yalnızca bununla da açıklamak yetersiz kalır. Birçok İslam ülkesinin Filistin’le alakalı beklentileri birbirlerinden çok farklı. Herkes Filistin sorununa birebir zaviyeden bakmıyor ve birebir tahlille yaklaşmıyor. Bölgedeki Filistinli kümelerin varlığı, herkes tarafından kabul gören bir şey değil İslam dünyasında. Herkesin Filistin konusundaki beklentileri, tavırları ve gelecek perspektifleri birbirinden farklı. Bu yüzden şu evrede rastgele bir gücün bırakalım İsrail’e karşı net bir tutum ortaya koymasını, yardımların bölgeye getirilmesi konusunda dahi İslam dünyası tarafından sağlam bir adım atılamadı.” sözlerini kullandı.
“KUDÜS’TE İBADET EDEBİLMEK DAHİ BİR MUVAFFAKİYET HALİNE GELECEK”
İslam dünyasının Filistin problemindeki halinin çok yetersiz olduğuna da vurgu yapan Asa, “İslam İşbirliği Teşkilatı, Birleşmiş Milletler’den sonra en fazla ülkenin oluşturduğu memleketler arası tertip ve bu teşkilattan dahi çıkan tek sonuç, ‘Kudüs’ün kırmızı çizgi olduğu yahut kınamalar’dan diğer bir şey değil. Bu türlü devam ederse İslam dünyası için Kudüs’te ibadet edebilmek dahi bir muvaffakiyet haline gelecek.” dedi.
İslam dünyasındaki bu iç çatışmaların İsrail’in bölgedeki işgalinin derinleşmesine sebep olduğunun altını çizen Asa, “Filistin sorunu ortaya çıktığından bu yana kimi devlet tarafından koz olarak kullanıldı, kimi tarafından bitirilmesi gereken bir bahis olarak görüldü. Kimi devlet ise buradaki çatışmaların sürekliliğini diplomatik çıkarları çerçevesinde pragmatik bir yaklaşım olarak gördü.” biçiminde konuştu.
Filistin konusunda İslam dünyasının ortak bir fikri olmadığı surece İslam dünyasının ortak bir adım atmasının da mümkün olmayacağının altını çizen Asa, Batı’nın bu mevzuda İslam dünyasına göre yaptırım gücünün daha fazla olduğunu ve sesinin daha yüksek çıktığını vurguladı.
Asa, bu süreçte İslam dünyasının öncelikle yardımların Gazze’ye ulaşmasını sağlamak üzere Mısır’ın hudut kapısını ve koridoru açmasını sağlaması, akabinde da bölgede ateşkes sağlanması için ortak bir irade ortaya koyması gerektiğini kaydetti.