Blinken, NATO’daki temaslarından sonra düzenlenen basın toplantısında İran ile nükleer mutabakata ABD’nin dönmesi konusunda yürütülen müzakerelere ait soruyu yanıtladı.
Müzakereler sonucunda ortaya çıkan en son metne İran’ın karşılığını incelediklerini aktaran Blinken, Tahran idaresinin muahede dışı talepleri bulunduğunu tabir etti.
Blinken, “Son haftalarda kimi boşlukları doldurmuştuk. İran, Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı ile bağlantısız kimi taleplerinden uzaklaşmıştı. Lakin son yanıtları bizi geriletiyor. Son kurallarımızı karşılamayan bir mutabakata varacak değiliz.” dedi.
İran ile nükleer muahede ve müzakere süreci
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya ortasında 2015’te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve kontrol altına alındığı bir mutabakat imzalanmıştı.
Washington, eski Lider Donald Trump devrinde, 2018’de mutabakattan tek taraflı çekilerek İran’a tekrar yaptırım uygulamaya başlayınca Tahran da mutabakattaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmuş ve tekrar yüksek seviyede uranyum zenginleştirme dahil bir dizi adım atmıştı.
Anlaşmanın tekrar uygulanmasını sağlama ve ABD’nin mutabakata dönüşü için Nisan 2021’den beri Avrupa Birliği’nin (AB) koordinatörlüğünde Viyana’da yapılan müzakereler, 8 Ağustos’ta sona ererken, müzakerelerin koordinatörlüğünü üstlenen AB’nin sunduğu taslak muahede metni sonrasında taraflar sonuncu mutabakata varma konusunda evvelki aylara göre daha olumlu işaretler vermişti.
İran Dışişleri Bakanlığı, AB tarafından sunulan ve nükleer müzakerelerde kesin yol haritası olarak kabul edilen mutabakat taslağına ait görüşlerini, 15 Ağustos’ta AB’ye iletmiş ve taslak metne verdikleri karşılığa karşılık ABD’nin karşılığını beklediklerini açıklamıştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, 24 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, İran ile nükleer mutabakata ait taslak metne yönelik AB aracılığı ile İran’ın görüşlerine karşılık verdiklerini duyurmuştu. Lakin Bakanlık, ABD’nin cevabının içeriği konusunda rastgele bir ayrıntı paylaşmamıştı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, 2 Eylül’de yaptığı yazılı açıklamada, taslak muahede metnine ABD’nin verdiği karşılığın Tahran tarafından çeşitli seviyelerde incelendiğini ve hazırlanan yanıtın müzakerelerin koordinatörüne gönderildiğini açıklamıştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel de mevzuyla ilgili yazılı açıklamasında, “İran’ın cevabını aldığımızı teyit edebiliriz. Bunu inceliyoruz, cevap vereceğiz lakin ne yazık ki yapan değil.” değerlendirmesinde bulunmuştu.