Milliyet.com.tr/ÖZEL Merkez Bankası’nın nakdî sıkılaşma adımlarını hızlandırmasıyla birlikte yükselen kredi faizleri son devirde düşüşe geçti. Muhtaçlık kredisi faizleri 2 ayda 6.2 puan azalarak yüzde 71.65 ile 6 ayın en düşük düzeyine indi.
Merkez Bankası bilgilerine nazaran 12 Temmuz’da yüzde 77.90 olan gereksinim kredisi faizleri, 6 Eylül’de yüzde 71.65’e geriledi. Muhtaçlık kredisi faizleri 2 ayda 6.25 puan düşüş gösterdi.
Tüketici kredileri ise 12 Temmuz’da yüzde 75.24 iken, 6 Eylül’de yüzde 68.79’a geriledi. Pekala kredi faizleri neden geriliyor? İlerleyen süreçte kredi faizlerinde daha fazla düşüş olur mu? Şu anda 18 ay vade ile 100 bin TL gereksinim kredisi çekilmek istense bunun toplam maliyeti ne kadar tutuyor? Kredi çekecekler mümkün bir faiz düşüşü durumu için beklemeli mi?
‘İHTİYAÇ KREDİLERİ TARİHİ DORUKTAN DÖNDÜ’
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram şu sözleri kullandı: “Yeni iktisat idaresinin misyona başlamasıyla birlikte asıl hedef yurt dışından portföy akımının Türkiye’ye gelmesiydi, siyasette rasyonel yere dönmekten öbür deva kalmamıştı. Faizler süratli bir biçimde artırıldı. Süratli artışla birlikte piyasa içerisindeki likidite fazlası ve azlığına dayalı olarak kredi faizleri çeşitlilik gösterdi. Yüzde 86’ları bularak tarihi tepeyi gören gereksinim kredileri şu anda yüzde 71 düzeylerine geriledi.
KREDİ FAİZLERİ NEDEN GERİLEDİ?
Piyasada likidite fazlası ve azlığı şu demektir: Bir malın arz ve talebine nazaran TL’nin de arz ve talep görmesi, TL’nin bol olması kredi faizlerini düşürücü, TL’nin az olması ise kredi faizlerini yükseltici bir adımdır. Bankalar Merkez Bankası aracılığı ile gecelik borç alıp verme faizlerini kullanırlar. Merkez Bankası piyasadaki likidite fazlasını depo alım ihaleleri ile çeker. Burada mecburî karşılık oranları da ayarlanarak Merkez Bankası yeri geldikçe piyasada oluşan likidite fazlalığını çekmişti.
Şu anda piyasada oluşan likidite fazlalığına bakacak olursak, yabancı kaynak girişi, portföy girişi fazla olduğu için bu portföy girişlerinde yabancı paradan TL’ye dönüldüğü için piyasada bir likidite fazlası var. Bankaların ellerinde likidite fazlalığı olmasından kaynaklı kredi faizleri düşüş gösteriyor diyebiliriz.
İhtiyaç kredisi faizleri yüzde 71.65’e geriledi ve faizler 6.25 puan düşüş gösterdi. Uygulanan iktisat programı sayesinde cari açığın daraldığı, Merkez Bankası rezervlerinin tarihi rekor düzeye geçildiği bir süreçteyiz. Bu devirde kredi faizlerinin siyaset faizinin aşağısına gelmesi beklenen bir durumdu. Gerçek faize yakınsayan bir piyasa faizi kelam konusu. Likidite fazlası nedeniyle kredi faizleri gerilemiş durumda. Bankalar bol parayı daha ucuz maliyetle vatandaşa yansıtmaya başladı diyebiliriz.
FAİZLERDE DÜŞÜŞ SÜRER Mİ?
Kredi faizlerinin ilerleyen süreçte düşüşe geçmesini bekliyoruz. Artık siyaset faizinde en yüksek düzeye ulaştık. Gerçek kesim ve hanehalkının sıkı para siyaseti kaynaklı harcamaları daraldı. Dezenflasyonist süreçle birlikte faizlerde aşağı istikametli bir dengelenme bekliyoruz.
Fed’in faiz indirmeye başlamasıyla birlikte Türkiye’ye fon girişleri olacaktır. Yüksek faizden yararlanmak isteyen yabancı yatırımcılar Türkiye’ye giriş yapacaktır. Bu durum likidite fazlası oluşturarak bu paraların daha düşük maliyetle vatandaşın kullanımına sunulacağını söyleyebiliriz. O nedenle ilerleyen süreçte kredi faizlerinde düşüş bekliyorum.
100 BİN TL MUHTAÇLIK KREDİSİ İÇİN TOPLAM MALİYET NE?
Şu anda 100 bin TL meblağında 18 ay vadede muhtaçlık kredisi çekilmek istense vade sonunda toplam ödeme 180 bin TL olacak. Belge masrafı ile birlikte şahısların 80 bin TL faiz ödemesi olacak.
VATANDAŞ KREDİ ÇEKMEK İÇİN DAHA FAZLA BEKLEMELİ Mİ?
Vatandaşlar bir kredi çekecekse bunu sonraki vakitlerde yapmalı diyebiliriz. İlerleyen süreçte kredi faizleri çok daha fazla düşeceği için şayet muhtaçlık varsa bu gereksinimlerin ilerleyen vakte ötelenmesi çok daha değerlidir. Vatandaşlarımız gereksinim, tüketici, mesken ve araç kredisi çekecekse ilerleyen süreçte bunu yapmaları daha hakikat olacaktır.
KREDİYE YÖNELİM ARTARSA, BU ENFLASYONİST TESİR YAPAR MI?
Kredi kullanımı ne kadar çok olursa eli bollaşan hanehalkı ve şirketler harcamaya gidecektir. Merkez Bankası bunu dengeleyebilir. Kredi faizindeki düşüşle birlikte tüketici kredilerine yönelimin dengeleneceğini ve enflasyona sebebiyet vermeden kredilerin hanehalkı ve şirketlerin kullanımına sunulacağını söyleyebiliriz.”