Fotoğraf: Necati Savaş
İktidar ile muhalif memur sendikaları ortasında en çok tartışmalı bahislerden birisi de bankalardan alınan promosyon fiyatı. Büro-İş Genel Lideri Alay Hamzaçebi, birtakım kamu kurumlarının çalışan maaşlarının yatırıldığı bankaların kontrat periyodunda çalışanına 40 bin TL’nin üzerinde promosyon almasını sağladığını, kimilerinin ise bunun yarısına istek gösterdiğine dikkat çekti.
Kamu çalışanlarının “en büyük kanayan yarasının” kontratlı memurlar olduğunu anlatan Hamzaçebi, takımlı ve kontratlı memurlar ortasındaki adaletsizliğin vakit yitirilmeden giderilmesini istedi.
Hamzaçebi’nin Cumhuriyet’in sorularına verdiği karşılıklar şöyle:
Memurlara bankaların verdiği promosyon, fiyat artışları öngörülmeden yapılan mukaveleler nedeniyle çok düşük kaldı. Siz kamu çalışanlarının bu hususta mağdur edilmemesi için neler öneriyorsunuz?
Promosyon konusunu birinci olarak 30 Aralık 2021 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan haberimiz ile gündeme getiren öncü sendikayız. Bankalar ile kurumlar ortasında yapılan maaş promosyon muahedeleri Başbakanlığın 2007/11 sayılı genelgesiyle azami beş yıllık yapılmaktadır. Bu yıl ve evvelki yıllarda yapılan ve hala devam etmekte olan promosyon muahedeleri yüksek enflasyon karşısında eriyip pul oldu.
‘BANKALAR KABUL ETMEDİ’
İşkolumuza bağlı kurumlara devam eden promosyon mutabakatlarının revize edilmesi tarafında yazışmalar yaptık. Kimi kurumlar bankalar ile mukavele unsurlarında revize edilir unsuru bulunmadığı gerekçesiyle hiç görüşme gereği duymadı, kimilerinin görüştüğünü fakat bankaların kabul etmediğini gelen karşılığı yazılardan anlaşılmıştır. İşkolumuzun dışında birtakım kurumların bankalar ile revize muahedesi yaptığı kimilerinin ise bankaların revize mutabakatına yanaşmaması nedeniyle tek taraflı mutabakatları feshederek diğer bankalar ile yüksek fiyat üzerinden yeni promosyon mutabakatları yaptığı bilinmektedir. Birçok meçhullüğü içerisinde barındıran promosyon mutabakatlarında uygulama birliği sağlamak ismine Cumhurbaşkanlığı’na revize edilmesi istikametinde genel bir düzenleme yapması için yazı yazdık. Bu yazıda yeni yapılacak kontratlarda revize edilir hususlarının bulunması, enflasyon farkının altı ayda bir memur maaş artışı ile birlikte tek seferde peşin ve herkese eşit olarak ödenmesi başta gelen taleplerimizi oluşturmaktadır. Bu başı bozukluğa bir çeki sistem verilmesi gerekir.
Adalet Bakanlığı’nda hâkim-savcılara daha yüksek, öteki çalışanlara daha az promosyon verilmesi konusunda verdiğiniz gayrette sonuç aldınız. Yeni promosyon mutabakatı sizi tatmin etti mi?
Türkiye’nin en esaslı ve saygın gazetesi Cumhuriyet’in ana sayfadan haber yapması çok tesirli oldu. Haber yayımlanır yayımlanmaz bakanlık evvelce 5 yıllık yapılmış mukavelenin 3 yıl olarak yapılacağını, eşit ve tek seferde dağıtılacağını duyurdu. Bu tarafıyla çalışanlara yapmış olduğumuz katkı ve kazanımdan ötürü çok memnunuz. Lakin yeni yapılan kontratın o günlerde yapılan rekor kontratlar karşısında neredeyse yarı meblağında, 25 bin TL üzerinden yapılması ve kontrat hususları içerisinde revize edilir unsurlarının bulunmaması, enflasyon farklarının ödenir hususlar olmaması istikametlerinden taleplerimizi karşılamaktan uzak kalmıştır. Maalesef yıllardır bir kamu bankasıyla promosyon mutabakatı yapan bakanlığın, yeniden birebir banka ile düşük promosyon muahedesi yapması bakanlık çalışanlarını üzmüştür.
İKTİDAR EK GÖSTERGEDE AYRIMCI
İktidarın 3600 ek gösterge vaadi birçok kamu çalışanını kapsamıyor, ayrımcılığa neden oluyor. Bu hususta önemli yakınmalar var. Sorun nedir, ne öneriyorsunuz?
Açıkçası 3600 ek gösterge beklentisi, tabiri caizse bizim açımızdan dağ fare doğurdu. Herkese verileceği söylendi. Halbuki belli iş kollarında iki yıllık yüksek okul mezunlarına verilirken devletin omurgasını oluşturan sekiz bakanlık ve 44 kurum olmak üzere 52 kamu kurumunu içerisinde barındıran Büro-İşkolunda vazife yapan, ağır sorumluluğu, iş riski, can güvenliği, Hazine’ye karşı mali sorumluluğu olan dört yıllık mezunlarına, şeflere verilmemesi büyük haksızlığa sebep olmuştur. İki yıllık ön lisans mezunlarına 3600 ek gösterge verilen iş kollarında çalışan bir lise mezunu, açık öğretim iki yıllık bir kısma kaydolup, iki yıl sonra bitirince faydalanacak. Halbuki Büro-İş işkolunda bırakın yüksek lisansı, doktora yapsanız bile, hatta ağzınızla kuş tutsanız bile 3600 ek gösterge almanız mümkün değil. TBMM yeni yasama devrinde bu haksızlığı bir an evvel gidermeli. Ortaöğretim mezunlarının da ek göstergeleri 2200’e yükseltilmeli.
Bir öbür sıkıntılı bahis kontratlı memurlar… Nasıl bir tahlil öneriyorsunuz?
Kamuda çalışma barışını bozan ve kanayan en büyük yaralardan birisi kontratlı işçi çalıştırma sorunu. 2010 yılında 200 bin civarında bulunan kontratlı işçi sayısı bugünlerde 600 bine yaklaşmış durumda. Sözleşmelilerin, kontratlarının yenilenmemesi telaşlarını kullanan yandaş sendikalar kendilerine üye yapmak için bu zaaflarını kullanmaktadır. Bütün sözleşmeliler takıma geçirilerek, bundan sonra kontratlı işçi alımına son verilmeli. Takımlı ve kontratlı memurlar ortasında “eşit işe eşit ücret” unsuruna muhalif olan en büyük sıkıntıları şöyle sıralayabiliriz:
- Sözleşmeli memurlar kurumlar ortası yer değişikliği yapamazken takımlı memurlar yapabilmektedir.
- Sözleşmeli çalışanın misyonda yükselme ve unvan değişikliği imtihanlarına girerek yükselmeleri mümkün değil. Fakat, memurlar açısından misyonda yükselme ve unvan değişikliği imtihanlarına girerek yükselmek mümkün.
- Sözleşmeli memurlar misyondan istifa ederlerse tekrardan vazifeye dönemezken, takımlı memurlar dönebilmektedir.
- Sözleşmeli memurun eş durumu tayin hakkı zorken, takımlı memurun daha kolay. Kontratlı işçilerin kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi kelam konusu değil. Lakin memurlar aşından kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi var.
- Sözleşmeli çalışanda mukavele fiyatının tamamı prime temel çıkar kapsamında olduğu için prim kesintisi yapılmaktadır.
DÜŞÜK MAAŞ PROMOSYONU VERİLDİ
Emniyet işçisine verilen promosyon konusunda da önemli yakınmalar var. Değerlendirmeniz nedir?
Bu banka yalnızca Adalet Bakanlığı çalışanlarını değil, polislere bile düşük promosyon fiyatı vererek üzmüştür. Mutabakatlarda Adalet Bakanlığı ve Emniyet’in bankadan dolaylı yoldan yüklü ölçüde araç alımı yaptığı, için düşük promosyon verildiği emniyet ve yargı topluluğunda çokça dillendirilmektedir.