Eklemlerde iltihaplı sıvı birikmesi anlamına gelen romatizma rahatsızlığı hemen her yaş grubunda görülüyor ve düzenli doktor kontrolü gerektiriyor. Romatizma nedir? Romatizma türleri nelerdir?
ROMATİZMA NEDİR?
Savunma mekanizmasında çeşitli bozukluklara yol açabilen bir hastalık olan romatizma hemen hemen her yaşta görülebiliyor. Halk arasında romatizmaya sıcak ya da soğuk havanın neden olduğu düşünülüyor; ancak bu doğru değildir. Romatizma özellikle kilolu kişilerde daha fazla ağrıya neden oluyor; eklemlerde şişlik, sıcaklık ve ağrı ile kendisini gösterir, tedavi edilmediğinde ciddi rahatsızlıklara sebebiyet veriyor.
Eski Yunan kökenli olan romatizma kelime olarak eklemlerde kötü özellikli iltihaplı sıvı birikmesi anlamına geliyor. Romatizmal hastalıklar genel olarak kronik (süreklilik gösteren) hastalıklar arasında sayılıyor; dolayısıyla kişinin hastalıkla yaşamayı öğrenmesi tavsiye ediliyor. Romatizma sürekli ve düzenli olarak, doktor takibi ve ilaç kullanımına ihtiyaç duyuyor.
ROMATİZMA BELİRTİLERİ
Genellikle kas, sırt ve bel ağrısı, eklemlerde ağrı ve şişlik, sindirim sistemi şikayetleri, kalp ve damar sisteminde oluşan olumsuzluklar ile kedisini gösteren romatizmal hastalıkların başlıca belirtileri:
*Vücudun farlı bölgelerinde görülen sertlik
*Güçsüzlük
*Gözlerde oluşan iltihaplanma
*Görme yetisinin bozulması veya kaybolması
*Uzun süreli yüksek ateş
*Nörolojik şikayetler
*Böbrek fonksiyonlarında azalma
*Nefes darlığı
*Hareket kısıtlılığı
*Sabah saatlerinde eklemlerde oluşan sertlik
*Cildin güneşe karşı duyarlılık göstermesi
*Cilt altında beze oluşumu
ROMATİZMA BELİRTİLERİ NELERDİR?
· Osteoartrit (kireçlenme) : Osteoartirit genellikle 50 yaş ve üzeri kişilerde sıklıkla el, diz, kalça ve omurgayı etkiler, kıkırdak yapının bozulmasına yol açarak kemiklerin büyümesine ve eklem yapısının bozulmasına neden olur. Eklem ağrılarının yanı sıra hareket kısıtlılığına yol açan hastalık, kadınlarda daha sık görülür.
Hem genetik hem de yaşlanmaya bağlı yıpranma gibi mekanik faktörlerden de kaynaklanan osteoartrit, özellikle eklemlerine aşırı yük binen kilolu kişilerde sıktır, hastalar özellikle sabah saatlerinde kısa süreli tutukluktan şikâyet eder.
· Romatoid artrit: Her yaştan kişide görülebilen romatoid artrit, sıklıkla gençlik ya da orta yaş döneminde ve sıklıkla kadınlarda ortaya çıkar. Genellikle enfeksiyonlara bağlı olarak ortaya çıkan hastalıkta kişinin bağışıklık sistemi, vücut eklemlerine saldırarak eklem sıvılarında artışa, eklemlerde şişlik ve eklem dokularında iltihaba yol açar.
Hastalık, el ve ayak bileği, el ve ayaktaki küçük eklemler başta olmak üzere, çene, boyun, omuz, kalça ve dizleri de tutabilir.
Romatizma ağrısı, hareket kısıtlılığı, eklemlerde ısı artışı, hassasiyet ve şişlik görülür.
· Fibromiyalji: 25 ile 55 yaşları arasındaki kişilerde daha sık görülür ve kas tutukluğu ve romatizmal ağrılar ile karakterizedir.
Hastalığın nedeni bilinmese de çevresel faktörler, travmalar, psikolojik sorunlar, hormonal ve santral sinir hastalıkları gibi pek çok etken sorumlu tutulmaktadır.
Fibromiyalji hastalığının varlığında, el ve ayaklarda uyuşma, bazı noktalarda ağrı ve hassasiyet, uyku kalitesinin düşmesi, hafıza problemleri, solunum güçlüğü gibi belirtiler görülebilir.
· Osteoporoz(kemik erimesi): Kemiklerdeki mineral yoğunluğunun azalması nedeniyle kemiklerin zayıflaması ve kırılganlaşmasıdır. Sıklıkla 45 yaş üstünde ve kadın cinsiyetinde sık görülen hastalık; duruş bozukluğu, kamburluk, boy kısalması, kemik, sırt, bel ve boyun ağrıları gibi belirtilere yol açar.
· Spondilartropati: Omurganın ve leğen kemiği ekleminin iltihabı sonucu ortaya çıkan romatizma türüdür. Özellikle 40 yaş öncesi başlayan, sabahları belirgin bel, kalça ağrısı ve tutukluk şikayeti ile kendisini gösterir.
Topuk, diz ve ayak bileği gibi diğer eklemlerde de ağrı ve şişliğe yol açabilir. Spondilartropatiler bazen iltihabi barsak hastalıkları veya sedef hastalığı ile birlikte görülebilir, genital bir enfeksiyonu takiben gelişebilirler.
ROMATİZMANIN TANI VE TEDAVİSİ
Romatizmal hastalıklar terimi genel olarak bağ dokusu bozukluklarını belirtmek için kullanılır. Bu hastalıklar bireylerin eklem tendonlarını, bağlarını, kemiklerini ve kaslarını etkiler.
Romatizma hastalıklarına bazı vakalarda kas-iskelet sistemi hastalıkları denilmektedir. Bu tür hastalıkların en yaygın semptomları ve belirtileri arasında eklem ağrıları, eklemlerde hareket kaybı, eklem veya etkilenen bölgede şişme, kızarıklık, sıcaklık yani inflamasyon bulunmaktadır.
Romatizma ile Romatizmal Hastalıkların tanı ve tedavisine ayrılmış tıp dalına ise romatoloji adı verilmektedir. Romatolog ise romatizmal hastalıklar üzerine uzmanlaşmış doktorlara verilen isimdir.
Normal bir muayene esnasında, ya da doğrudan bireyin şikayetleri sonucunda romatizmal hastalıklara dair belirtiler görülürse, birey bir romatoloğa yönlendirilir. Burada durumun teşhisi için yapılan muayenenin sonucunda, gerekli görüldüğü takdirde birey için muhtemelen ilaç tedavisi, düzenli egzersiz, sağlıklı bir diyet, stres yönetimi ve dinlenme içeren bir tedavi planı önerilecektir.